Het slimme onbewuste
Waarom helpt nadenken vaak niet bij het nemen van beslissingen? De kracht van het onbewuste...
Ap Dijksterhuis (1968) is een van de invloedrijkste psychologen van Nederland. Hij is hoogleraar psychologie van het onbewuste aan de Radboud Universiteit Nijmegen en een van de redacteuren van het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Science. Hij won vele prijzen, waaronder de Early Career Award van de American Psychological Association. Van zijn boek Het slimme onbewuste zijn inmiddels 100.000 exemplaren verkocht.
Waarom helpt nadenken vaak niet bij het nemen van beslissingen? Waarom vinden we een liedje dat al weken op nummer 1 staat in de hitlijsten leuker dan een liedje dat we voor het eerst horen? En hadden Mozart en Einstein een beter functionerend bewustzijn dan wij, of was het hun onbewuste dat hen tot genieën maakte? We plaatsen het bewustzijn op een voetstuk, zien het als de kroon op de evolutie en denken dat het ons onderscheidt van andere dieren: dat het ons verstandig en rationeel maakt, dat het de baas is in ons brein en dat het ons gedrag stuurt. Ons onbewuste daarentegen zien we als ondergeschikt. Het is niet meer dan een hulpje van het bewustzijn. Freud zag het al als een vergaarbak van ellendige herinneringen en dierlijke driften die door het bewustzijn beteugeld moeten worden.
Het boek laat zien dat deze zienswijze onzinnig is. Ons onbewuste stuurt (met een verwerkingscapaciteit die ongeveer 200.000 keer zo groot is als die van het bewustzijn) ons gedrag, ons denken en onze gevoelens. Ap Dijksterhuis weet op verbluffend heldere wijze duidelijk te maken hoe menselijk gedrag werkt.